2.2 Rijtijd en Actieradius (Batterijcapaciteit)

De capaciteit van uw batterij is zeer belangrijk om de actieradius van uw elektrische aandrijving te bepalen. De benodigde capaciteit wordt berekend op basis van het gewicht van uw boot en de gewenste vaartijd. Denk daarom goed na over hoe lang de pure vaartijd voor u maximaal moet zijn.

Wij rekenen voor de economische snelheid met een vermogen van 0,5 kW per ton bootgewicht. Als uw boot dus 1000 kg weegt en u graag 6 uur wilt varen, dan zouden we u een batterij met minimaal 3 kWh opgeslagen energie aanbevelen.

Deze energie moet effectief beschikbaar zijn, daarom houden we ook rekening met de maximale ontladingsdiepte die de fabrikant opgeeft. Als een AGM-batterij slechts tot 80% ontladen kan worden, zou de aanbevolen batterij minimaal (3/0,8) 3,75 kWh nominale capaciteit moeten hebben. Bij het in aanmerking nemen van het Peukert-effect bij 6 uur ontlading, heeft men zelfs 4,7 kWh nominale capaciteit in de AGM-batterij nodig. (3,75/0,8)

Als u echter een paar km/u sneller wilt rijden en 1 kW per uur verbruikt, is dezelfde batterij slechts 3 uur voldoende. U rijdt misschien iets sneller, maar het totale bereik neemt drastisch af. Hier is als voorbeeld de berekening voor een 6 m lange zeilboot:

3 kWh capaciteit / 0,5 kW per uur = 6 uur rijtijd

6 uur rijtijd * 6 km/u = 36 km bereik

3 kW capaciteit / 1 kW per uur = 3 uur rijtijd

3 uur rijtijd * 8 km/u = 24 km bereik

We gaan uit van een energieverbruik bij optimale snelheid en nemen meestal richtwaarden. Om deze reden raden we u persoonlijk aan om nog een kleine buffer in te calculeren. Dit kunt u het beste doen door een langere rijtijd op te geven.

Het is voor ons erg belangrijk dat we u niet willekeurig een te grote batterij aanbevelen, die u misschien helemaal niet nodig heeft. Immers, de batterij vormt een groot deel van de totale prijs van een E-aandrijfsysteem.

Als u met uw boot glijvaart wilt bereiken, dan heeft u naast de hoge vermogensbehoefte ook een hoge energiebehoefte. Er stromen zeer hoge stromen, die een minimale batterijgrootte vereisen. Als richtlijn zou u dezelfde hoeveelheid opgeslagen energie moeten hebben als de motor als maximaal vermogen heeft. Een 6 kW elektromotor zou dus met een 6 kWh batterij moeten worden aangedreven.

Bij kleine boten met zeer grote motoren kan ook met minder batterijcapaciteit worden gewerkt. Houd er alleen rekening mee dat het batterijsysteem ook gedurende langere tijd de maximale ontlaadstroom aankan.

Het bereik van elektrische boten is afhankelijk van verschillende factoren: uw boot, de bruikbare batterijcapaciteit, de elektromotor en het stroomverbruik, dat voornamelijk afhangt van de vaarsnelheid.

Andere omgevingsfactoren zoals stroming, sterke tegenwind, temperatuur of neerslag willen we niet nader bekijken, maar deze kunnen wel degelijk invloed hebben op uw bereik. Dit hangt sterk af van uw vaargebied.

U kunt uw actieradius berekenen op basis van de rijtijd en de snelheid (s=v*t). De rijduur kan worden bepaald aan de hand van de afgenomen stroom en de bruikbare capaciteit van het batterij systeem. Bij een afname van 20 ampère en een effectieve capaciteit van 100 Ah kan men een rijduur van 5 uur verwachten.

Op basis van de snelheid kan de actieradius worden bepaald. Bij een snelheid van 8 km/u zou dit een actieradius van 40 km zijn! Ervaringen van de boot zijn hierbij zeer belangrijk, anders kunnen we vooraf alleen een ongeveer verwachte rijduur berekenen.

Het stroomverbruik wordt voornamelijk bepaald door uw rijstijl. Hier geldt een wiskundige regel: Om de snelheid van uw boot te verdubbelen, heeft u acht keer zoveel vermogen nodig. Om deze reden verbruikt de motor bij lage snelheden slechts zeer weinig stroom.

Bijvoorbeeld, ongeveer 0,5 kW per ton bootgewicht is voldoende om een boot met 70% van de romp snelheid te bewegen. Als u nog rustiger vaart, neemt uw bereik nog verder toe. In de meeste gebieden is bovendien niet meer dan 12 km/u toegestaan.

Om 95% van de romp snelheid te bereiken, zijn al ongeveer 2 kW per ton bootgewicht nodig. Hieraan kunt u zien dat het vooral bij een elektromotor de moeite waard is om op de rijstijl te letten. Zo kunt u met dezelfde batterijcapaciteit een aanzienlijk groter bereik behalen.

Als u snel wilt rijden, trekt de motor tot de opgegeven maximale kracht stroom. Meestal ligt de rijtijd dan maximaal een uur, afhankelijk van de grootte van uw batterij. Bijvoorbeeld bij een 6 kW motor met een 6 kWh batterij. Bij volle belasting wordt niet alleen de motor zwaar belast, maar ook het batterijsysteem, omdat er zeer hoge stromen vloeien.

Ongeacht uw stroomverbruik, moet u ervoor zorgen dat u altijd de maximale ontladingsdiepte van uw batterijsysteem in acht neemt en deze niet overschrijdt. Meer informatie over dit onderwerp vindt u in de categorie 'Batterij' in onze gids en ook bij de specificaties van het batterijsysteem.