1.3 luid vs. stil (Versnelling vs. Directe aandrijving)

Bootmotoren zijn er met directe aandrijving en met een versnellingsbak. Een directe aandrijving is meestal veel stiller. In uitzonderlijke gevallen ontstaan er ook bij motoren zonder versnellingsbak bepaalde geluiden. Afhankelijk van uw toepassing kunnen beide varianten voordelig zijn. U leert de voordelen van de verschillende types en ontvangt voorstellen voor verschillende vermogensklassen.

Elektromobiliteit betekent voor ons vooral rust en kalmte op het water. Het grootste voordeel is dat er geen storende geluiden zijn tijdens het varen en dat je ontspannen kunt converseren.

Er zijn verschillende technieken bij elektrische bootmotoren. Enerzijds zijn er geruisloze motoren zonder versnellingsbak en anderzijds E-motoren met versnellingsbak. Deze veroorzaken een hoorbaar mechanisch geluid, afhankelijk van de fabrikant zelfs een relatief onaangename pieptoon.

Fundamenteel is het geluidsniveau vooral relevant bij buitenboordmotoren die met een helm worden bediend. Hetzelfde geldt voor kleinere boten waarbij de motor zeer dicht bij de bestuurder is en daardoor goed hoorbaar is. De verschillen komen vooral voor bij motoren met een vermogen tussen 1 en 11 kW. Boven de 11 kW hebben veel bootmotoren een versnellingsbak geïntegreerd om het vermogen van de motor om te zetten in toerental.

Hoe verder de motor van de bestuurder verwijderd is, hoe minder relevant het geluidsniveau van de motor zelf is. Hetzelfde geldt voor binnenboordmotoren, saildrives of podmotoren. Daar zijn de geluiden vanwege de ligging in de boot bijna altijd te verwaarlozen.

Hier tonen we u onze selectie van de beste elektrische bootmotoren in het bereik van tot 6 kW. De ePropulsion aandrijvingen waren tot 6 kW eerst zonder versnellingsbak. Bovendien is de prijs-kwaliteitverhouding iets beter dan bij andere fabrikanten. Ook de Torqeedo Travel modellen en de Trend motoren van Aquamot zijn aan te raden.

Hier vindt u de populairste motoren vanaf 8 kW. De 10 kW Propel is een zeer efficiënte directe aandrijving met een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding. Verder zijn er E-motoren in de 8 kW klasse van Aquamot en E-Tech.

Motoren met een versnellingsbak hebben doorgaans een beslissend voordeel: De weerstand onder water is aanzienlijk lager. Bij een motor met directe aandrijving bevindt de motor zich in de behuizing onder water. Het ontwerp zorgt echter voor een aanzienlijk grotere waterweerstand.

Door de verhoogde waterweerstand is voor dezelfde snelheid meer kracht nodig of daalt de eind snelheid van de boot licht. Voor glijboten zijn motoren met een versnellingsbak daarom soms beter geschikt. 

Het hangt echt sterk af van de fabrikant en de techniek van de motoren. In het algemeen kunnen we een goede inschatting geven, maar we raden vaak aan om de motoren te testen of in ieder geval een video van de motor in actie te bekijken.

Er zijn ook uitzonderingen waarbij de motor met versnellingsbak uit ervaring nauwelijks luider is dan een motor zonder versnellingsbak. Een voorbeeld hiervan zijn de aandrijvingen van RiPower. De motoren zijn dankzij de goede afwerking stil en tegelijkertijd vooral geschikt voor een sportieve rijstijl.

Vanuit technisch oogpunt zijn de motoren met directe aandrijving iets efficiënter. Door de mechanische krachtoverdracht bij de versnellingsbak ontstaat thermische energie. Door de beweging ontstaan er dus verliezen in de efficiëntie. Voor dezelfde prestaties is dus meer energie nodig.

De vraag is echter hoe de lagere efficiëntie zich verhoudt tot de verhoogde waterweerstand. Al met al is het resultaat in dit opzicht vermoedelijk zeer goed vergelijkbaar.

Naast de hierboven genoemde factoren spelen nog andere aspecten een rol bij de keuze. Dit zijn vooral voordelen van de directe aandrijvingen: motoren met directe aandrijving zijn meestal lichter, simpelweg omdat er minder onderdelen in de behuizing zijn. Er kunnen echter aanzienlijke verschillen zijn tussen de verschillende fabrikanten. Zo zijn de modellen van Torqeedo meestal lichter dan die van de concurrenten.

Door de directe aandrijving is ook geen aparte koeling nodig en zijn de motoren over het algemeen meestal goedkoper. Al met al zijn de motoren met een versnellingsbak dus aanzienlijk complexer. Vooral voor verdringers is een directe aandrijving bijna altijd de beste keuze. Voor sportboten is een versnellingsbak vaak beter geschikt om de omwentelingssnelheid van de schroef beter te kunnen beïnvloeden.

Niet alleen de transmissie biedt bij de elektromotoren enkele onderscheidende kenmerken. Bij de achtermotoren zijn er borstelvrije motoren en motoren met koolborstels. Uit ervaring zijn de borstelmotoren van Minn Kota bijzonder stil. Vooral vissers zouden eerder voor een Minn Kota moeten kiezen. In theorie is dit een slijtageonderdeel, dat in de praktijk echter nauwelijks hoeft te worden vervangen.

Borstelvrije motoren vervullen natuurlijk ook hun doel en hebben geen slijtageonderdelen, maar produceren wel enkele bijgeluiden. Daarentegen zijn deze vaak iets goedkoper.